Griekenland zal niet schromen om gerechtelijke stappen te ondernemen tegen de Europese Unie, als het land uit de eurozone of de Europese Unie wordt gezet.

Dat stelde de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis dinsdag in een interview met de Britse krant Daily Telegraph.

,,In de verdragen van de Europese Unie is niets voorzien voor een euro-exit en wij weigeren om die te accepteren”, aldus Varoufakis. ,,Over het lidmaatschap van Griekenland van de eurozone kan niet onderhandeld worden”, gaf hij verder aan.

Athene wint momenteel juridisch advies in, volgens Varoufakis, en zal zeker overwegen naar het Europese Hof van Justitie te stappen als dat noodzakelijk is . ,,De Griekse regering zal gebruikmaken van al haar rechten”, zo zei hij.

Griekenland, de euro en de ECB

Officieel kunnen andere eurolanden Griekenland inderdaad niet ‘uit’ de euro zetten. Maar concreet gaat het om de vraag of de Europese Centrale Bank (ECB) de noodsteun voor Griekse banken mag blokkeren. Via de Griekse centrale bank hebben Griekse banken toegang gekregen tot een noodloket van inmiddels zo’n 90 miljard euro om de massale uitstroom van spaargeld op te vangen. Zonder dit noodloket storten de Griekse banken in.

De Europese Centrale Bank moet enerzijds zorgen voor 'financiële stabiliteit'. Maar aan de andere kant mogen banken in de eurozone alleen steun krijgen van de ECB als ze 'solvabel' worden geacht en op de langere termijn aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

De crux is dat Griekse banken volop in Griekse staatsleningen hebben belegd. Als de Griekse staat wanbetaler wordt kan de ECB niet anders dan Grieks staatspapier als ondeugdelijk bestempelen, wat Griekse banken insolvabel zou maken.

Zodra de ECB de zogenoemde Emergency Liquidity Assistance (ELA) voor Griekse banken blokkeert, worden die in de praktijk afgesloten van de toegang tot nieuwe euro's. De Griekse overheid kan dan gedwongen worden om bijvoorbeeld een vorm van eigen geld te introduceren om ambtenarensalarissen uit te betalen. Griekenland zou daarmee in de praktijk geen euroland meer zijn.

Afloop steunprogramma, wanbetaling IMF

Het aftellen naar het einde van het steunprogramma van de geldschieters van Griekenland is dinsdag begonnen. Dinsdagavond om middernacht verloopt het reddingspakket waarmee Griekenland overeind werd gehouden.

Athene wist met de geldschieters (de eurolanden, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds) geen overeenstemming te bereiken over een pakket aan besparingen en hervormingen in ruil voor verdere financiële steun. Ook over een verlenging van het programma kwam geen deal, waardoor het programma dus afloopt. Nog op de plank liggend geld en voor de Griekse banken gereserveerde steun komen dan te vervallen.

Europese politici hebben duidelijk gezegd nog bereid te zijn te onderhandelen, maar leggen de bal bij de Grieken. De voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, heeft nog een laatste aanbod gedaan aan Griekenland voordat een deadline voor een deal met de schuldeisers dinsdag afloopt, meldden bronnen bij de Europese Unie en de Griekse regering aan persbureau Reuters.

De Griekse premier Alexis Tsipras zou uiterlijk dinsdag schriftelijk moeten instemmen met het voorstel dat de geldschieters van Griekenland afgelopen vrijdag op tafel legden. Als de Grieken instemmen met de voorwaarden voor nieuwe leningen, dan zouden de geldschieters bereid zijn hun belofte uit 2012 om de schuldenlast van Griekenland te verlichten gestand te doen. Die verlichting zou bestaan uit een verlenging van de looptijd van leningen, lagere rentes en uitstel van betaling van rente op leningen van eurolanden aan Griekenland.

Dinsdag is ook de laatste dag waarop Griekenland een afbetaling van ruim 1,5 miljard euro zou moeten doen aan het IMF. Het land liet maandag weten dat dit niet lukt.

Tsipras pokert met referendum

Het voor 5 juli aanstaande geplande referendum over de voorstellen van de schuldeisers moet de Griekse onderhandelingspositie versterken, stelde de Griekse premier Alexis Tsipras maandagavond.

Hoe sterker de afwijzing door de Griekse bevolking, hoe sterker de Grieken staan in de onderhandelingen, meldde Tsipras. Het uiteindelijke doel is om de onderhandelingen voort te zetten.

Maar met die uitspraak van Tsipras is EU-president Donald Tusk het verre van eens. ,,Als iemand meent dat de Griekse overheid een sterkere onderhandelingspositie heeft bij een 'nee', dan zit die fout. Ik ben bang dat zo'n resultaat zorgt voor nog minder onderhandelingsruimte."

Het referendum vindt zondag plaats. De regering heeft de Grieken opgeroepen 'nee' te stemmen tegen de voorstellen van de schuldeisers. Voorzitter Juncker van de Europese Commissie riep de Grieken maandag op om 'ja' te stemmen.  Met een 'nee'-stem kiezen de Grieken volgens Juncker voor een vertrek uit de eurozone.

Bron: ANP/Z24

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl